@mathewgribble
Profile
Registered: 4 days, 2 hours ago
กลไกทางชีววิทยาและจิตวิทยาของพฤติกรรม "ปั่น" ในสื่อสังคมออนไลน์: การวิเคราะห์จากมุมมองวิทยาศาสตร์
ในยุคดิจิทัลที่สื่อสังคมออนไลน์กลายเป็นส่วนสำคัญของชีวิตประจำวัน พฤติกรรมหนึ่งที่พบเห็นได้ทั่วไปคือการ "ปั่น" เนื้อหา ไม่ว่าจะเป็นการปั่นไลค์ ปั่นแชร์ ปั่นคอมเมนต์ หรือการสร้างกิจกรรมมีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่องในแฟนเพจหรือกลุ่มออนไลน์ แม้พฤติกรรมนี้จะดูเป็นปรากฏการณ์ทางสังคม แต่แท้จริงแล้วมันมีรากฐานมาจากกลไกทางชีววิทยาและจิตวิทยาที่ซับซ้อน ซึ่งวิทยาศาสตร์สามารถอธิบายได้อย่างน่าสนใจ
ในทางประสาทวิทยาศาสตร์ พฤติกรรมการปั่นเนื้อหาออนไลน์สัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับระบบการให้รางวัล (reward system) ในสมอง โดยเฉพาะระบบโดปามีน (dopaminergic system) เมื่อผู้ใช้ได้รับปฏิกิริยาเชิงบวก เช่น ไลค์ แชร์ หรือคำชม หลังจากปั่นเนื้อหา สมองจะปล่อยสารโดปามีนซึ่งสร้างความรู้สึกพึงพอใจและความสุข การคาดหวังการตอบรับนี้สามารถกระตุ้นให้เกิดวงจรพฤติกรรมซ้ำๆ คล้ายกับการเสพติด (behavioral addiction) งานวิจัยทาง neuroimaging แสดงให้เห็นว่าการได้รับไลค์บนโซเชียลมีเดียกระตุ้นพื้นที่สมองส่วน ventral striatum และ prefrontal cortex ซึ่งเป็นพื้นที่ที่เกี่ยวข้องกับการประมวลผลรางวัลและการตัดสินใจ นี่อาจอธิบายได้ว่าทำไมบางคนจึงหมกมุ่นกับการปั่นเนื้อหาออนไลน์แม้จะใช้เวลาจำนวนมาก
(image: https://scontent.fbkk29-7.fna.fbcdn.net/v/t39.30808-6/592150592_122103866679138633_6803899764104907134_n.jpg?_nc_cat=108&ccb=1-7&_nc_sid=127cfc&_nc_eui2=AeE7iLc6hc3hfj1QD3WDfQ_-PTMDUYj3Yjc9MwNRiPdiN7qP3YfjScPP9UAQBa0lkGJ_qgfRpg-nRJGb74UPXxTx&_nc_ohc=rOnMiwEsvOoQ7kNvwHU3q90&_nc_oc=Adl76Zp2J702mnUixNqQkXKIfYL1zQSS7FupXgyL8C098zBNfa-oWlPEr5bfKo98Rrg&_nc_zt=23&_nc_ht=scontent.fbkk29-7.fna&_nc_gid=ZTBBEWnDa9BujUOaXAcFFg&oh=00_Afnv-AdAS96Tm7L09Mxsr9pQiY--NgTPy0rYiaiidYQVQg&oe=6950DBBF)
จากมุมมองจิตวิทยาพฤติกรรม พฤติกรรมการปั่นสามารถวิเคราะห์ผ่านทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบ operant conditioning ได้ การได้รับรางวัลทางสังคม (social reinforcement) ในรูปแบบของความสนใจหรือการยอมรับ ทำหน้าที่เป็นตัวเสริมแรงบวก (positive reinforcement) ที่ส่งเสริมให้เกิดพฤติกรรมซ้ำ นอกจากนี้ กลไกการไม่แน่นอน (variable-ratio schedule) ยังมีบทบาทสำคัญ เช่น การที่ผู้ใช้ไม่ทราบแน่ชัดว่าโพสต์ใดจะได้รับความนิยม ทำให้มีการพยายามปั่นเนื้อหาต่อเนื่อง คล้ายกับกลไกในเครื่องสล็อตแมชชีนที่กระตุ้นให้ผู้เล่นเล่นซ้ำๆ
ปัจจัยทางจิตวิทยาสังคมก็มีอิทธิพลไม่น้อย การปั่นเนื้อหามักขับเคลื่อนโดยความต้องการเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม (belongingness) และการยืนยันตัวตนทางสังคม (social identity) ในบริบทของแฟนเพจ การมีส่วนร่วมอย่างแข็งขันผ่านการปั่นเนื้อหาช่วยเสริมสร้างความรู้สึกเป็นเจ้าของและความผูกพันกับชุมชนออนไลน์ ทฤษฎี Social Identity ของ Tajfel และ Turner ชี้ให้เห็นว่าบุคคลแสวงหาความนับถือตนเองผ่านกลุ่มที่ตนเป็นสมาชิก ดังนั้น การปั่นเพื่อส่งเสริมสถานะของแฟนเพจจึงอาจเป็นวิธีเพิ่มคุณค่าในตนเองทางอ้อม
ในแง่ของจิตวิทยาความรู้ความเข้าใจ (cognitive psychology) การปั่นเนื้อหาอาจเกี่ยวข้องกับความเอนเอียงทางความคิด (cognitive biases) หลายประการ ตัวอย่างเช่น ความเอนเอียงเพื่อยืนยัน (confirmation bias) อาจทำให้ผู้ปั่นเลือกสนับสนุนเฉพาะข้อมูลที่สอดคล้องกับความเชื่อของกลุ่ม ในขณะที่ผลของหมู่ (bandwagon effect) สามารถผลักดันให้บุคคลมีส่วนร่วมในการปั่นเมื่อเห็นว่ามีผู้อื่นทำแล้วจำนวนมาก กลไกทางจิตเหล่านี้ลดภาระการตัดสินใจของปัจเจกและส่งเสริมการมีส่วนร่วมแบบหมู่
มิติทางสังคมวิทยาก็ให้ความกระจ่างเพิ่มเติม พฤติกรรมการปั่นในแฟนเพจมักสะท้อนถึงการสร้างวัฒนธรรมการมีส่วนร่วม (participatory culture) ที่สมาชิกไม่ใช่เพียงผู้บริโภคแต่เป็นผู้ผลิตเนื้อหาร่วม (prosumer) การปั่นสามารถเป็นเครื่องมือแสดงพลังเชิงสัญลักษณ์ (symbolic power) และการต่อรองในพื้นที่ออนไลน์ อย่างไรก็ตาม มันก็อาจนำไปสู่การสร้างอัลกอริทึมที่ส่งเสริมเนื้อหาแบบเดียวกันซ้ำๆ (echo chamber) ซึ่งจำกัดการรับรู้ข้อมูลที่หลากหลาย
ในด้านสรีรวิทยา ความเครียดหรือความกดดันในการปั่นเนื้อหาให้ทันเวลา หรือการแข่งขันเพื่อความนิยม อาจกระตุ้นการตอบสนองแบบสู้หรือหนี (fight-or-flight response) โดยเพิ่มระดับฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งหากเกิดขึ้นต่อเนื่องอาจส่งผลต่อสุขภาวะได้ งานวิจัยบางชิ้นชี้ว่าการใช้โซเชียลมีเดียที่มากเกินไปสัมพันธ์กับความวิตกกังวลและคุณภาพการนอนหลับที่ลดลง
การประยุกต์ใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับพฤติกรรมการปั่นสามารถนำไปสู่การออกแบบแพลตฟอร์มที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมอย่างมีสุขภาพดีได้ ตัวอย่างเช่น การออกแบบระบบการให้รางวัลที่เน้นคุณภาพของการมีปฏิสัมพันธ์มากกว่าปริมาณ การส่งเสริมความตระหนักรู้ในตนเอง (self-awareness) เกี่ยวกับแรงจูงใจในการใช้โซเชียลมีเดีย หรือการพัฒนาอัลกอริทึมที่ลดการเสริมแรงเชิงลบของพฤติกรรมคล้ายการเสพติด
ในภาพรวม พฤติกรรมการปั่นในสื่อออนไลน์ไม่ใช่เพียงเทรนด์ทางสังคมผิวเผิน แต่เป็นปรากฏการณ์ที่หยั่งรากลึกในกระบวนการทางชีววิทยาและจิตวิทยาของมนุษย์ การทำความเข้าใจกลไกเหล่านี้ไม่เพียงแต่ช่วยอธิบายพฤติกรรมในโลกดิจิทัลเท่านั้น แต่ยังเปิดโอกาสในการออกแบบสภาพแวดล้อมออนไลน์ที่สนับสนุนสุขภาวะทางจิตและสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นในอนาคต วิทยาศาสตร์จึงให้เลนส์อันมีค่าสำหรับการทำความเข้าใจพลวัตของสังคมเครือข่ายในศตวรรษที่ 21 นี้
If you liked this report and you would like to obtain more data pertaining to ปั้นแฟนเพจ kindly stop by our own page.
Website: https://www.Facebook.com/seoinw1
Forums
Topics Started: 0
Replies Created: 0
Forum Role: Participant
